Cách chăm sóc lợn con mới đẻ

Để lợn con phát triển khỏe mạnh, không mắc các bệnh dịch (nhất là các bệnh tiêu chảy và thiếu máu), bà con cần chú ý một số điều khi chăm sóc lợn con mới đẻ như sau:

Cho lợn con bú sữa đầu

Sữa đầu xuất hiện trong vòng 24h sau sinh nên bà con cần cho lợn con bú chậm nhất 1 giờ sau khi đẻ hoặc càng sớm càng tốt. Trong sữa có hàm lượng vật chất khô cao, giàu protein, các vitamin, kháng thể γ-globulin và MgSO4… Lợn con nhận kháng thể từ sữa đầu của lợn mẹ sẽ tăng khả năng đề kháng, phát triển tốt hơn.

Cố định đầu vú

Mục đích

Do sản lượng và chất lượng sữa ở mỗi vú là khác nhau, việc cố định đầu vú sẽ giúp tất cả lợn con nhận được lượng sữa cân bằng, giúp nâng cao tỉ lệ đồng đều của đàn lợn.

Việc cố định đầu vú cũng sẽ tập cho lợn con có phản xạ khi bú, ít tranh giành nhau, giúp nâng cao sản lượng sữa của lợn mẹ, vì sức bú của lợn con càng lớn và trạng thái thần kinh của lợn mẹ càng ổn định thì sữa tiết càng nhiều. Việc không tranh giành đầu vú của đàn lợn con sẽ giúp lợn mẹ ổn định thần kinh đồng thời giúp bà con theo dõi đàn lợn tốt hơn, tránh trường hợp lợn mẹ đè chết con, giúp tăng tỉ lệ sống của đàn lợn con.

Phương pháp

Lợn mẹ sau khi đẻ xong, bà con tiến hành đánh dấu lợn con theo số vú của lợn mẹ. Vì những vú vùng ngực thường có sản lượng và chất lượng sữa tốt hơn các vú vùng bụng, nên khi cho bú lần đầu sau khi đỡ đẻ, bà con cho những con nhỏ bú những vú phía trước (vùng ngực – bên phải), những con to bú ở vú phía sau (vùng bụng) hoặc những vú phía trước (vùng ngực – bên trái). Bà con thực hiện 5 lần trong ngày cho tới khi lợn con nhận biết được vú của mình, không bị nhầm lẫn thì thôi.

Trường hợp số lợn con nhiều hơn số vú, cần tập cho bú luân phiên đối với những con bú các vú phía trước, vì những vú này sản lượng sữa nhiều và chất lượng sữa tốt. Những con bú vú sau có thể cho bú tất cả các lần.

Nhốt riêng lợn con trong vòng 3 – 4 ngày sau sinh

Trong vòng 3 -4 ngày sau sinh, bà con cần nhốt riêng lợn con và cho bú theo cữ, vì lúc này lợn mẹ còn mệt và khá vụng về nên có thể đè chết con. Sau khi lợn bú xong, bà con gom chúng vào ổ úm để tránh bị lạnh và rối loạn tiêu hóa. Việc nhốt riêng lợn con cũng là cách theo dõi tình trạng tiết sữa của lợn mẹ, sau mỗi cữ bú (khoảng 1,5 – 2 giờ) bà con quan sát bệ sữa để phát hiện khả năng bị dư sữa, lợn nái dư sữa có thể gây đọng sữa và viêm vú.

Thường xuyên kiểm tra sức khỏe của lợn con, tái sát trùng rốn, kiểm tra sức bú của lợn con để có những phương pháp can thiệp thích hợp.

Tiêm sắt cho lợn con phòng tránh thiếu máu

Hàm lượng sắt trong máu heo con giảm nhanh sau khi đẻ, trong khi hàm lượng sắt cung cấp từ sữa heo mẹ quá thấp so với nhu cầu sinh trưởng của heo con và chỉ đáp ứng từ 30 – 40%. Do đó, bà con cần tiến hành tiêm sắt khi lợn con được 3 ngày tuổi, tiêm lặp lại lần 2 cách 10 ngày sau là cần thiết (tiêm 1 ml/con/lần tiêm) trong quy trình nuôi dưỡng heo con theo mẹ để tránh thiếu sắt dẫn đến thiếu máu. Đối với heo ngoại có thể tiêm 1 lần vào lúc 3 ngày tuổi với liều cao (200 mg/con).

Tiêm bổ sung sắt cho lợn con cũng có thể gặp một số biến chứng cho lợn con bị thiếu vitamin E và khoáng chất Selenium. Để bổ sung sắt cho lợn con an toàn, bà con nên bổ sung vitamin E và khoáng chất Selenium vào khẩu phần ăn của lợn nái khi mang thai. Khi tiêm sắt nên tiêm thử cho những lợn nhỏ trước, nếu có biểu hiệu sốc thì tạm ngừng tiêm, giải độc bằng tiêm vitamin C.

Tập cho lợn con ăn sớm

Mục đích:

Ba tuần sau sinh sản lượng sữa của lợn mẹ giảm, bà con cần bổ sung thức ăn sớm để bù lại lượng dinh dưỡng thiếu hụt cho lợn con, đảm bảo cho lợn con sinh trưởng tốt. Đồng thời, việc tập ăn sớm sẽ giúp lợn con hoàn thiện chức năng tiêu hóa, kích thích hệ thống tiêu hóa phát triển nhanh về kích thước và khối lượng.

Giảm hao mòn lợn mẹ, lợn con cai sữa sớm hơn sẽ giúp lợn mẹ sớm động dục trở lại, tăng số lứa đẻ/nái/năm.

Phương pháp tập ăn sớm

Tập ăn cho lợn con khi đạt 7 – 10 ngày tuổi.

Thức ăn tập ăn cần kích thích lợn con thèm ăn: thức ăn dạng viên hoặc bột khô nhỏ, thường là các loại tấm, ngô, đậu tương được rang xay để tạo mùi thơm. Bà con có thể sử dụng chức năng nghiền bột khô của máy nghiền thức ăn chăn nuôi Bình Quân Group để nghiền thức ăn cho lợn con.

Có thể nhét thức ăn tập ăn cho lợn con vài lần để làm quen. Để sẵn thức ăn tập ăn vào ô úm hay máng ăn bán tự động để lợn con tự do liếm láp thức ăn khi cần. Việc tập ăn sớm sẽ giúp hệ tiêu hóa của lợn con sớm bài tiết các enyme tiêu hóa thích hợp.

Dinh dưỡng cho lợn con bú mẹ

Nước:

Mặc dù sữa mẹ chứa nhiều nước, nhưng bà con vẫn cần cung cấp nước sạch cho lợn con hàng ngày, thỏa mãn yêu cầu của chúng. Giai đoạn này tỉ lệ nước trong cơ thể của lợn chiếm tới 80%, tốc độ sinh trưởng nhanh nên lượng nước cần cũng khá lớn.

Protein:

Cho lợn con ăn thêm các loại bột sữa, bột máu, bột thịt, bột cá loại I và khô đậu nành để bổ sung protein. Đây là giai đoạn lợn sinh trưởng mạnh về hệ cơ và lượng protein được tích lũy khá lớn. Thông thường khẩu phần ăn của lợn con phải đảm bảo 17 – 19% protein thô, Lyzine: 5 – 6,5% và Methionine: 3 – 3,2%.

Năng lượng:

Sang tuần tuổi thứ 3, bà con cho lợn con ăn thêm một số thức ăn dễ tiêu như ngô, gạo, cám… để bổ sung năng lượng cho lợn con.

Ở nước ta Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định mức bổ sung như sau (1986):

Khoáng: Bổ sung khoáng chất cho lợn con vì đây là thời kỳ lợn con phát triển nhanh và mạnh về hệ cơ và hệ xương.

+ Ca, P: Cần cung cấp Ca, P cho lợn con để phòng tránh còi xương. Mức cung cấp đối với Ca là 0,8%; P là 0,6% (so với vật chất khô khẩu phần). Nguồn bổ sung thường dùng là bột xương hay bột đá.

+ Fe, Cu: đây là 2 yếu tố bị hạn chế trong quá trình tạo sữa nên cần phải cung cấp trong khẩu phần của lợn con. Mức cung cấp đối với Fe là: 80 ppm, Cu là 6 – 8 ppm.

Vitamin: Sữa mẹ cung cấp khá đầy đủ vitamin cho lợn con. Riêng vitamin D, bà con nên để lợn con được vận động dưới ánh sáng mặt trời sẽ được bổ sung đầy đủ nguồn vitamin này.

 Chăm sóc và quản lý lợn con

* Chuồng nuôi: Vệ sinh chuồng nuôi sạch sẽ trước khi lợn đẻ. Nền chuồng phải luôn sạch sẽ và khô ráo, ấm về mùa đông, mát về mùa hè, đảm bảo nhiệt độ và độ ẩm thích hợp cho lợn con, vào ban đêm cần phải có đèn sưởi để đảm bảo chống lạnh cho lợn con. Cần đảm bảo điều kiện môi trường xung quanh cho lợn con như sau:

Ngoài ra chuồng nuôi phải có máng tập ăn và máng uống cho lợn con riêng.

* Cắt đuôi, bấm răng, thiến:

Đối với chăn nuôi công nghiệp, bà con cần cắt đuôi cho lợn để ổn định đàn. Tránh trường hợp khi nuôi với mật độ cao, lợn thường tấn công nhau, vị trí tấn công thường là đuôi. Việc cắt đuôi nên được tiến hành ngay sau đẻ hoặc trong tuần đầu sau đẻ. Dùng kéo sắc cắt sát khấu đuôi, chừa lại 2,5 tới 3 cm. Dùng cồn iot 700 để sát trùng vết cắt.

Bấm răng cho lợn con để tránh tổn thương lưỡi của lợn con và có thể gây đau cho lợn mẹ khi cho con bú.

Nếu lợn đực không dùng làm giống thì cần thiến trong khoảng 10 – 14 ngày tuổi.

* Tiêm phòng:

Khi lợn con 20 ngày tuổi: Tiêm vaccine Samonella (2 – 3 ml/con) phòng bệnh phó thương hàn.

45 ngày tuổi: Tiêm phòng vaccine dịch tả

Từ 60 đến 70 ngày tuổi nên tiêm phòng vaccine tụ huyết trùng và đóng dấu.

Cai sữa cho lợn con

Thực hiện cai sữa cho lợn con vào lúc 28 ngày tuổi do lợn con mọc răng tiền hàm trên và hàm dưới vào ngày tuổi 22, 23, 24 và 28.

Cai sữa cho lợn con cần giảm từ từ, ít nhất sau 3 ngày để tránh hiện tượng sốt sữa trên lợn mẹ và lợn con bị tiêu chảy.

Chỉ cai sữa khi lợn con đã quen thức ăn tập ăn. Giảm nhẹ lượng thức ăn của lợn mẹ và lợn con trong 3 – 4 ngày cai sữa đầu tiên để tránh lợn mẹ bị viêm vú, lợn con bị tiêu chảy.

Không thay đổi loại thức ăn cho lợn con vào những ngày sau cai sữa ít nhất là 1 tuần, sau đó chuyển dần sang dùng loại cám dành cho lợn con sau cai sữa.

Trên đây là những cách chăm sóc lợn con mới đẻ đạt hiệu quả cao. Chúc bà con thành công!
Mời bà con theo dõi máy nghiền khô Bình Quân Group: