1. Chọn ao nuôi
Điều kiện cho ao nuôi là đất không bị chua mặn, gần nguồn nước sạch, không có mạch nước ngầm độc hại gây chết cá. Ao nên đào theo hình chữ nhật (chiều dài gấp rưỡi hoặc gấp 2 chiều rộng) gần chuồng trại chăn nuôi, gần gia đình để tiện quản lý, gần đường giao thông để dễ vận chuyển cá giống và bán cá khi thu hoạch. Môi trường ao nuôi cá luôn thoáng sạch, không bị ô nhiễm, nhiệt độ nước dao động khoảng 20-30 độ C, nước ao luôn có màu xanh nõn chuối (độ trong từ 10-20cm), độ ph từ 6,5 – 8,5 oxy từ 3-8 mg/l, nước ao không được có H2S, hàm lượng NH4 nhỏ hơn 1mg/l, hàm lượng sắt tổng cổng không vượt quá 0,2mg/l và hàm lượng hữu cơ từ 10-20 mgo2/l.
2. Chuẩn bị ao nuôi cá
Trước khi nuôi cá, phải chuẩn bị ao theo các bước sau:
– Tu sửa bờ ao, kiểm tra đăng cống, phát quang bờ.
– Tát hoặc tháo cạn ao, dọn sạch bèo, cỏ, vét bùn (nếu lượng bùn quá nhiều), san phẳng đáy, lấp hết hang hốc ven bờ ao.
– Tẩy vôi khắp đáy ao, để diệt cá tạp và mầm bệnh, bằng cách rải đều từ 8 – 10kg vôi bột cho 100m2 đáy ao. Nếu trong ao nuôi vụ trước, cá tôm bị bệnh hoặc ao bị chua thì lượng vôi tẩy ao tăng lên gấp 2 lần (từ 15 – 20kg/100m2).
– Phơi ao khoảng 3 ngày, bón lót bằng cách rải đều khắp ao 30-40kg phân chuồng đã ủ kỹ và 40-50kg lá xanh (lá thân mềm để làm phân xanh) cho 100m2. Lá xanh được băm nhỏ rải đều khắp đáy ao. Dùng trâu bừa đáy ao 1-2 lượt cho phân xanh và lá lẫn vào bùn đồng thời lấp phẳng đáy ap.
– Lọc nước vào ao khoảng 0,5m, ngâm ao từ 5-7 ngày nước ao sẽ có màu xanh nõn chuối (màu của phù du sinh vật), lọc nước tiếp vào ao đạt mức sâu 1m trước khi thả cá. Càn lọc nước bằng đăng hoặc lưới đề phòng cá dữ, cá tạp tràn vào ao nuôi cá.
3. Xử lý cá giống trước khi thả nuôi
– Dùng cá thử nước: cắm giai hay rổ thưa xuống ao, thả vào trong đó 10-15 con cá giống. Theo dõi cá từ 20-30 phút thấy cá hoạt động bình thường là được, nếu thấy cá yếu hoặc chết… thì phải tạm ngưng việc thả cá để giải quyết lại nguồn nước đã lấy vào ao. Trước khi thả cá lại ao cũng phải dùng cá để thử nước.
– Tắm cho cá giống đề phòng bệnh: cá giống khi vận chuyển về, trước khi thả, nên tắm qua nước muối ăn (NaCl) nồng độ 3%. Cách tắm: Dùng chậu chứa 10l nước sạch, hòa tan 300g muối ăn trong nước, dùng vợt bắt cá để tắm trong thời gian từ 10-15 phút.
-Tránh để cá bị “sốc” do chênh lệch nhiệt độ giữa nước ao và nước chứa cá: khi thả cá xuống ao nuôi vôi, để đảm bảo an toàn cho cá, cần chú ý cân bằng nhiệt độ nước giữa 2 môi trường, nhất là cá giống vận chuyển đường xa trong mùa hè có nhiệt độ cao. Cách làm: ngâm túi cá xuống ao từ 5-10 phút trước khi thả. Thả cá: mở dây buộc túi, hay tay ấn dìm một nửa miệng túi xuống nước, cho nước ngoài ao từ từ vào túi, khi thấy cá khỏe, bơi ngược dòng nước thì thả cá ra ao. Chú ý thả cá ở đầu gió cho cá phân tán nhanh ra ao.
4. Chất lượng và quy cỡ cá giống
– Chất lượng cá giống: cá khỏe mạnh, bơi lội hoạt bát theo đàn, phản xạ nhanh với tiếng động. Khi vớt lên cá quẩy lộn lung tung, toàn thân trơn bóng, không rách vậy, không tróc vảy, không khô mình, không mất nhớt, không bệnh.
– Quy cỡ cá giống: tùy theo từng loại cá, điều kiện ao nuôi và thời gian nuôi. Đối với ao nhỏ, để quản lý chăm sóc, thời gian nuôi dài thì thả giống nhỏ. Ao rộng khó chăm sóc quản lý hoặc nuôi trong thời gian ngắn thì thả cá giống lớn.
5. Quản lý chăm sóc
Thức ăn cho cá trong ao nuôi ghép: tùy theo cơ cấu thành phần đàn cá nuôi trong ao và năng suất đạt được, thức ăn bổ sung trong ngày bằng 2-3% khối lượng cá trong ao. Thức ăn bổ sung bao gồm: các chất bột ngũ cốc (cám gạo, bột ngô, bột đậu tương, bột sắn…) từ 70-80% và bột cá, bột tôm, cua, ốc, nhái, giun đất, phế thải lò mổ từ 20-30%. Thức ăn bổ sung tự chế được trộn đều các thành phần, đùn viên dạng sợ hoặc đùn viên dạng tròn dải ven ao cho cá ăn ngày 2 lần.
Nếu không có điều kiện làm thức ăn viên thì sau khi trộn đều, cho nước vào nhào nắn thành từng nắm nhỏ cho cá ăn ngay. Phải cho thức ăn vào các sàn ăn đặt cách đáy ao 10-20cm.
Cần định kì mỗi tháng kiểm tra sinh trưởng và bệnh cá một lần, cần khối lượng cá của 25-30 để tính khối lượng cá trong ao, qua đó ta điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp.