Mùa mưa với độ ẩm cao luôn là điều kiện lý tưởng cho các loại vi sinh vật gây bênh cũng như nấm mốc phát triển. Chăn nuôi mùa mưa nói chung và chăn nuôi gà nói riêng luôn là thách thức đối với nhiều trang trại chăn nuôi, chỉ cần chủ quan là các mầm bệnh đều có thể xâm nhập vào cơ thể gà và gây bệnh. Do đó, cần chủ động trong công tác phòng bệnh và cần chẩn đoán phát hiện bệnh sớm để có hướng xử lý kịp thời.

Những nguyên tắc phòng bệnh cho gà vào mùa mưa:

Nguyên tắc 1: Ngăn chặn sự tiếp của gà đối với mầm bệnh

Mầm bệnh tiếp xúc với gà đến từ nhiều nguồn: Gà bị bệnh, thức ăn, nước uống nhiễm mầm bệnh, chất độn chuồng, dụng cụ chăn nuôi nhiễm mầm bệnh, phương tiện vận chuyển nhiễm mầm bệnh, chuột, côn trùng và chim hoang dã…

Để ngăn chặn các nguồn lây nhiễm, người chăn nuôi nên giữ chuồng trại được vệ sinh sạch sẽ, đảm bảo độ sáng tốt, không khí thông thoáng, khô ráo, ấm áp. Đặc biệt phải che được gió lùa, mưa tạt, tránh để gà bị dính nước mưa. Các dụng cụ chăn nuôi như máng thức ăn, máng nước phải được cọ rửa, sát trùng thường xuyên. Chất độn trong chuồng cũng nên thay mới theo định kỳ. Tốt nhất nên nuôi mỗi lứa cách nhau từ 15 đến 20 ngày, không nên nuôi liền kề nhau dễ dẫn đến phát sinh dịch bệnh.

Nguyên tắc 2: Nâng cao sức đề kháng cho gà

Cho gà ăn khẩu phần đủ chất dinh dưỡng, thức ăn không ẩm, mốc không biến chất. Nước uống sạch, không có độc chất và thay thường xuyển tránh để gà mắc bệnh về tiêu hóa. Tiêm phòng triệt để với các loại vacxin. Bổ sung thêm các loại vitamin; chất khoáng, chất điện giải giúp gà tăng thêm sức đề kháng. Áp dụng đúng quy trình kỹ thuật, theo dõi sức khỏe thường xuyên và thải loại những con ốm, yếu ra khỏi đàn.

Phương pháp chẩn đoán và phòng một số bệnh thường gặp trên đàn gà trong mùa mưa:

1. Bệnh cúm gia cầm:

Bệnh cúm gia cầm do virus Influenza A gây nên, đây là chủng virus có độc lực mạnh rất nguy hiểm, thường gây bệnh nặng và xảy ra ở tất cả các loại gia cầm, làm gia cầm chết hàng loạt. Bệnh có thể lây sang người.

*Triệu chứng: Thời gian ủ bệnh từ 3 đến 7 ngày. Nhiều gà ốm và chết đột ngột. Gà bệnh có biểu hiện thần kinh, mệt mỏi, nằm ủ rũ, đầu gục xuống và đi loạng choạng, kém ăn, khát nước nhiều. Đầu, mặt, phù nề, sưng mọng, mí mắt viêm, chảy nước mắt và nước mũi, mào tích dày lên do thủy thủng, có nhiều điểm xuất huyết. Vùng da trụi lông tím tái, lông xơ xác, khuỷu chân và bên ngoài bàn chân, da chân có xuất huyết lốm đốm, tiêu chảy mạnh, phân lỏng (lúc đầu có màu xanh sáng, sau là màu trắng) và hậu môn chảy máu.

*Biện pháp phòng, chống bệnh: Tiêm vaccine H5N1; cách ly chăn nuôi tốt, đảm bảo nguồn con giống sạch bệnh, bổ sung các loại vitamin, khoáng.

2. Bệnh Newcastle:

Bệnh Newcastle hay còn gọi là bệnh “dịch tả gà”, do virus Newcastle là loại ARN virus gây ra, là bệnh truyền nhiễm cấp tính lây lan mạnh của loài gà.

* Triệu chứng: Gà nung bệnh từ 5-6 ngày và biểu hiện lờ đờ, kém ăn, uống nhiều nước ngực ướt, thở khó, ho. Phân lỏng màu xanh trắng có mùi tanh khắm, đôi khi có máu, hậu môn phân ướt dính bết. Mào tím, có thể phù nề quanh đầu. Gà đẻ giảm sản lượng trứng, trứng có vỏ mềm. Tỷ lệ chết tăng dần và đạt tới 50-90% tùy theo đàn. Một số con không chết có triệu chứng động kinh, quay tròn, đầu rúc vào bụng.

*Biện pháp phòng, chống bệnh: Không có thuốc đặc hiệu điều trị bệnh. Phòng bệnh sử dụng vaccine Lasota nhỏ mắt mũi lần 1 cho gà 5-7 ngày tuổi, sau 2 tuần nhỏ lần 2, tiêm vaccine lần 3 cho gà lúc 16 – 18 tuần tuổi. Nếu nuôi gà sinh sản thì tiêm nhắc lại trước khi gà vào đẻ. Nếu đàn gà bị dịch, xác gà phải chôn sâu, rắc vôi. Khu chuồng nuôi phun sát trùng kỹ bằng hóa chất và rắc vôi sau đó để chuồng nghỉ 1 -2 tháng mới nuôi tiếp.

Tuy nhiên, phát hiện bệnh sớm thì tiêm kháng huyết thanh cho toàn đàn, nếu gà khỏe dần lên và không chết thì sau đó 7-8 ngày phải tiêm vacxin Newcastle hệ 1 ngay theo quy trình sử dụng vaccine. Dùng thuốc bồi dưỡng tăng cường sức đề kháng như : B-complex, vitamin C, vitamin tổng hợp, men tiêu hóa, chất điện giải… liều theo hướng dẫn sử dụng của hãng thuốc.

3. Bệnh viêm đường hô hấp mãn tính (CRD)

Bệnh hô hấp mãn tính do vi khuẩn Mycoplasma gây nên. Bệnh gây viêm thanh dịch có fibrin ở niêm mạc mũi, niêm mạc đường hô hấp trên và các thành túi hơi.

* Triệu chứng: gà con những ngày đầu bị bệnh thấy dịch chảy ra ở mũi, mắt, lúc đầu trong sau đặc lại và nhầy trắng. Gà ho, thở khò khe về đêm, ăn ít, gầy ốm. Ở gà lớn thở khò khè, chậm lớn, đẻ giảm, trứng đổi màu, vỏ xù xì.

*Biện pháp phòng, trị bệnh: Phòng bệnh tiêm vacxin dưới da cho gà bố mẹ từ 35-40 ngày tuổi. Điều trị bệnh: Dùng Tiamulin phòng bệnh 1g/8 lít nước uống 3 ngày/tuần, gà đẻ uống 1 tuần/tháng, liều chữa dùng liều gấp đôi liều phòng và uống trong 3 – 5 ngày. Ngoài ra, nếu dùng Tylosin phòng bệnh 1g/4lit và chữa dùng liều 1g/2lit nước, điều trị 3-5 ngày.

4. Bệnh tụ huyết trùng

Bệnh tụ huyết trùng gia cầm là một bệnh truyền nhiễm cấp tính của gia cầm, do vi khuẩn Pasteurell Aviseptica gây ra. Bệnh thường xảy ra vào mùa mưa, những thời điểm giao mùa. Bệnh thường xảy ra lẻ tẻ, tỷ lệ ốm không cao nhưng chết rất cao.

*Triệu chứng: giai đoạn cấp tính gà chết đột ngột với tỷ lệ cao. Chúng có trạng thái mỏi mệt, mào tím tái, đi lại chậm chạp, liệt chân hay liệt cánh. Phân ỉa chảy thất thường có màu trắng loãng hoặc trắng xanh, đôi khi có máu tươi, thở khó, chảy nước mũi. Giai đoạn 4 -5 ngày tích sưng, mũi sưng, viêm khớp và bại liệt, viêm kết mạc.

*Biện pháp phòng, trị bệnh: Tiêm phòng bằng vacxin theo quy trình. Cần chú ý vệ sinh chuồng và dụng cụ để giảm khí độc và mật độ vi khuẩn có trong chuồng nuôi. Các thuốc trên dùng tăng liều gấp đôi và sử dụng từ 3-5 ngàu, ngoài ra nếu bệnh nặng tiêm Gentamycin kết hợp Ampicilin tiêm bắp 50mg/kg thể trọng trong 3 ngày.